‘Wij weten niets van hun lot’

Wisten gewone Nederlanders in ’40-’45 van de Holocaust? Tot de jaren zeventig luidde het algemeen geaccepteerde antwoord dat men het niet had geweten: de beschikbare informatie was te fragmentarisch en de misdaad onvoorstelbaar. Sindsdien groeide het vermoeden dat men het niet had willen weten; de slachtoffers wilden niet weten uit machteloosheid, de omstanders uit onverschilligheid. De nieuwe consensus is: Nederland keek weg van de Holocaust. Maar is dat zo? In dit boek wordt voor het eerst precies gereconstrueerd wat men destijds hoorde, dacht en wist. Bart van der Boom (1964) doceert Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. ‘Dit is een actueel en prikkelend boek, waarin Bart van der Boom de zogeheten mythe van de schuldige omstander aansnijdt […] Zijn boek is dapper, omdat hij een weinig gangbaar standpunt inneemt. Hij gebruikt origineel bronnenmateriaal, 164 dagboeken, die hij geduldig en liefdevol bestudeerde.’ – Juryrapport Libris Geschiedenisprijs ‘Van der Booms goed geschreven en consciëntieuze studie betekent het einde van de mythe van de schuldige omstanders. Tevens wordt duidelijk hoe riskant het is om onze eigentijdse percepties en kennis zonder meer op het verleden te projecteren.’ – ***** de Volkskrant ‘Bart van der Boom blinkt uit in zijn wetenschappelijke aanpak van een omstreden kwestie […] Met de bril op van iemand die tijdens de bezetting leefde analyseert hij wat Nederlands wel of niet wisten van de Jodenvervolging.’ – ····· NRC Handelsblad ‘Dappere studie.’ – Trouw ‘Een belangrijk boek.’ – De Groene Amsterdammer ‘Eindelijk een studie die na-oorlogse categorieën als “schuld” en “grijs” achter zich laat.’ –Geschiedenis Magazine