De gecensureerde oorlog

Militaire voorlichtingsdiensten zoals Dienst Legercontacten, DLC en Marinevoorlichtingsdienst, MARVO te Batavia hadden grote invloed op de (foto-)berichtgeving over de oorlog in Nederlands-Indië 1945-1949. Aan de hand van nog niet eerder geraadpleegd archief- en fotomateriaal en gesprekken met legervoorlichters en fotografen is de positie van deze diensten gereconstrueerd. Het resultaat laat zien dat de beïnvloeding van de berichtgeving succesvol was. De legervoorlichtingsdiensten schetsten een te rooskleurig en vertekend beeld van de werkelijkheid in de tropische archipel. Ze voerden een propagandaoorlog en waren niet op zoek naar waarheidsvinding. Ze toonden weinig respect voor de persvrijheid. Buitenlandse correspondenten en kritische Nederlandse journalisten zoals Chris Scheffer (NRC), Jacques de Kadt en Frans Goedhart (Het Parool) en Henk van Randwijk (Vrij Nederland) werden door de militaire inlichtingendienst tegengewerkt en geobserveerd. Verder snuffelden militaire inlichtingenofficieren in de uitgaande telegrammen van de correspondenten te Batavia, die via de kabel werden geseind. De vertrouwelijke communicatie van (internationale) journalisten met hun redacties werd jarenlang onderschept en meegelezen. De politieke en militaire topfiguren ontvingen verslagen van deze heimelijk verkregen berichten. De buitenlandse correspondenten te Batavia werden door de voorlichtingsinstanties weggezet als lastige persmuskieten in dienst van de - in hun ogen - antikoloniale Britse en Amerikaanse media. Ondertussen bleef de Nederlandse regering druk bezig de wereld te overtuigen van haar gelijk. Wat kreeg de Nederlandse bevolking te zien en te lezen van de oorlog in de koloniën? Op welke manier werd de berichtgeving beïnvloed en werden de meest schokkende beelden en verslagen tegengehouden? Hoe streden Sukarno en het Nederlandse gezag om de gunst van de Amerikaanse publieke opinie?