De joodse gemeenschap in de stad Groningen 1689-1796

Groninger Historische Reeks, 12

De problemen met betrekking tot de vestiging en het verblijf van migranten staan de laatste jaren in het brandpunt van het politiek en maatschappelijk debat. De historische dimensies worden in dit debat wel eens uit het oog verloren. Immers, ook in vroegere tijden hebben veel migranten om uiteenlopende redenen hun heil in de Nederlanden gezocht.

In dit boek van E. Schut wordt de vestiging en het verblijf van een bepaalde groep migranten, nl. de joden in de stad Groningen behandeld. Het idee dat Nederland in het verleden een tolerant land was, dat open stond voor de vestiging van nieuwkomers, maakte lange tijd deel uit van het collectief bewustzijn van de Nederlandse natie. Dergelijke denkbeelden deden ook al aan het eind van de achttiende eeuw opgeld. Zo schreef in 1796 een commentator in het Groningse weekblad 'De Onverwachte Courier' dat de houding van het Groninger stadsbestuur ten opzichte van de vestiging en het verblijf van de joden in de stad Groningen werd gekenmerkt door een grote mate van verdraagzaamheid.

De laatste jaren is deze 'mythe' van de Nederlandse verdraagzaamheid echter in toenemende mate ter discussie gesteld. Maar ook in deze discussie wordt de historische dimensie vaak uit het oog verloren. In dit boek onderzoekt de auteur hoe de vestiging van de joden, de vorming van de Joodse Gemeente en de appreciatie van de joden door de verschillende bevolkingsgroepen in de stad Groningen verliepen. Was er werkelijk sprake van een verdraagzame houding ten opzichte van de joden? De schrijver wil met deze studie een bijdrage leveren aan het onderzoek naar de vestiging en appreciatie van de 'afwijkende' groepen in de Nederlandse samenleving ten tijde van de Republiek.