De kern van het zijnde

Tot de vier of vijf belangrijkste filosofische werken die het westerse denken vormgegeven hebben, behoort zonder enige twijfel de geniale Metafysica van Aristoteles. Niet alleen heeft dit werk directe en diepe invloed uitgeoefend op andere grote denkers van verschillende snit, zoals Plotinus, Thomas van Aquino, Hegel en Heidegger. Het grootste belang van de Metafysica ligt erin dat het werk zowel het vocabulaire, de structuur als een groot aantal van de essentiële vragen van het westerse denken bepaald heeft. Zonder de Metafysica zouden veel termen die tot op de dag van vandaag in de filosofie centraal staan zoals zijn en wezen, substantie en substraat, mogelijkheid en werkelijkheid, oorzaak, doel, vorm en materie, op andere wijze, later of misschien in het geheel niet gemunt zijn en buiten het denken zijn gebleven. Dat geldt ook voor grote vragen als die naar een mogelijke filosofische definitie van God of naar het beginsel dat de werkelijkheid orde en doel geeft. Ze stammen alle uit de Metafysica en zijn van daaruit in het merg van de filosofische traditie opgenomen. De Metafysica is een van de bekendste en vertrouwdste filosofische werken. Maar tegelijk is het ook een van de onbekendste, van de meest geheimzinnige en zeker ook van de allermoeilijkste werken. Veel in de loop van de eeuwen ingeburgerde termen blijken ten opzichte van Aristoteles misschien aan helderheid en braafheid gewonnen, maar aan kracht en reliëf verloren te hebben, zodat ze in zekere zin van Aristoteles vervreemd zijn. Sommige van de ongehoorde thema's en talenten van Aristoteles laten zich door de sluier van de traditie heen nog maar moeilijk ontwaren. Aristoteles heeft bijvoorbeeld in de Metafysica als eerste in alle scherpte de aloude vraag naar het zijnde gesteld: wat betekent het wanneer iets 'is'; zijn antwoord is even diepzinnig als onverminderd raadselachtig. De Metafysica is ook het overtuigende document van een filosoof die zich als weinig anderen bewust geweest is van de rol en de pretenties van de taal in het denken en zich met groot gevoel voor de taal en met een precisie die af en toe onnavolgbaar is heeft uitgedrukt. En de Metafysica is een buitengewoon experimenteel werk, waarin Aristoteles wilde filosofische expedities onderneemt zonder dat voor hem zelf de uitkomst aan het begin al zeker lijkt en in ieder geval zonder vrees om theses te beproeven of tegenwerpingen het hoofd te bieden. Als een van de eerste filosofische essays is de Metafysica een revolutionair werk waarvan de strekking en de aard nog steeds niet uitputtend gemeten zijn.In 2005 zijn de eerste twee delen van Aristoteles' Metafysica verschenen in een vertaling van Ben Schomakers. De verwachting destijds was dat de delen 3 en 4 spoedig daarop zouden verschijnen. Helaas is dit niet het geval. Na een periode van vijf jaar wachten, hebben wij besloten de delen 3 en 4 niet meer uit te geven en de heer Schomakers voorgesteld een andere uitgever hiervoor te benaderen.