Een beeld van een provincie

GRONINGER HISTORISCHE REEKS 34

Wij leven in een beeldcultuur. Via de computer, de televisie, kranten, tijdschriften en straatreclame worden wij gebombardeerd met beelden en logo’s. Iedere zichzelf respecterende organisatie zet beelden in de markt om kopers, investeerders of toeristen te trekken. Meestal is dat beeld een imago, een geïdealiseerd portret van de werkelijkheid.
Ook de provincie Groningen deed aan het einde van de vorige eeuw flink mee. Via de campagne ‘Er gaat niets boven Groningen’ werd Groningen tot in de verste uithoeken van Nederland gepromoot als een mooie, krachtige provincie. Maar Groningen had een januskop: als er geld nodig was uit Den Haag of Brussel, koos Groningen niet zelden voor het imago van de zielige arme provincie die altijd wordt overgeslagen.

In dit boek wordt onderzocht hoe beelden de besluitvorming hebben beïnvloed aan de hand van een zestal grote onderwerpen uit de geschiedenis van de provincie in de twintigste eeuw. Aan bod komen landbouw en economie en ruimtelijke ordening, maar ook een viertal specifieke zaken: de aanleg van de Eemshaven, het Groningse gasveld, de spreiding van de Rijksdiensten en de universiteit.

Uit het onderzoek blijkt dat beleidsmakers en politici onder invloed van beelden soms tot volstrekt irrationele besluiten werden gebracht, zoals in het geval van de Eemshaven. Aan de andere kant zal ook blijken dat in sommige gevallen mensen zich juist wisten te ontworstelen aan de greep van de beelden. Zo maakten de voormannen van de Groningse boerenstand zich in de crisisjaren los van de beelden die horen bij ‘vrijhandel’ en ‘protectie’ en kozen zij, hoewel liberaal van achtergrond, om puur pragmatische redenen voor een planeconomie.

De gekozen onderwerpen zijn niet de minste uit de historie van de provincie in de twintigste eeuw. 'Een beeld van een provincie' biedt zo en passant een fraaie beschrijving van enkele saillante momenten uit de geschiedenis van Groningen, met name gericht op de wisselwerking tussen Groningen en Den Haag.