Een kleine stad bij Auschwitz

Het stadje Bedzin in Zuid-Polen ligt amper dertig kilometer van Auschwitz. Ongeveer 85.000 joden uit die streek zijn naar Auschwitz gedeporteerd en daar vergast. Mary Fulbrook gaat na wat er in Bedzin precies is gebeurd tussen het najaar van 1939 en de zomer van 1943, als de laatste transporten naar Auschwitz vertrekken en de streek judenrein wordt verklaard. Daarbij richt ze zich vooral op de jonge Duitse bestuursambtenaar Udo Klausa, die medeverantwoordelijk was voor de uitvoering van het genocidale beleid ter plaatse. Het verhaal krijgt daardoor ook een persoonlijke lading: Fulbrook heeft Klausa goed gekend en heeft uitvoerig met hem gesproken. Haar minutieuze zoektocht naar de waarheid achter de onschuld waar Klausa zelf in geloofde is onthullend en bijzonder verontrustend. Klausa behoorde niet tot de directe daders en evenmin tot de omstanders. Hij maakte deel uit van de grote groep lagere civiele beambten die door hun gezagsgetrouwe gedrag de Holocaust in hoge mate hebben gefaciliteerd. `Een mijlpaal in de historiografie van de Holocaust. The New York Review of Books `Fulbrook is op haar best in de analyse van Klausa s ambivalenties en van de wijzen waarop hij kans ziet het barre verleden voor zichzelf en anderen te verdonkeremanen. De Gids `Fulbrook toont op onontkoombare wijze hoe schijnbaar fatsoenlijke mensen zich onder bepaalde omstandigheden kunnen gedragen en hoezeer ze geneigd zijn dat te vergeten. Lees dit boek maar verwacht niet daarna rustig te slapen. Bookgeeks Mary Fulbrook (Cardiff, 1951) is hoogleraar Duitse geschiedenis aan University College London. Haar meest recente boeken zijn A History of Germany 1918-2008 (2008) en het vermaarde Dissonant Lives: Generations and Violence through the German Dictatorships.