Grauwe Huis deel II

De catastrophen in het eerste deel aangekondigd, breken los in dit tweede boek. Richard Carstone gaat te gronde aan zijn onuitroeibare verwachting dat het proces hem ooit te paard zal helpen. Zijn dappere vrouwtje deelt zijn lot. Meneer Jarndyce lijdt voortdurend onder oostenwind en trekt zich terug in zijn knieskamer. Lot en afkomst van Ester Summerson komen eindelijk tot verschrikkelijke klaarheid. Is er niet gezegd dat zij de schande van haar moeder, en haar moeder háár schande is? Het geduldig wroeten van meneer Tulkinghorn heeft eindelijk succes, een succes van wroeging, ellende en dood. Sir Leicester Dedlock blijft alleen in Chesney Wold, waar de regen klettert op het Spokenpad. Alleen Esther blijft, hoe gekwetst ook, innerlijk ongedeerd door de storm die het geluk van zo velen verwoest. Wat ook hetzelfde blijft is het kleine volk van eerlijke en oneerlijke ploeteraars, worstelend om een plaatsje in de zon, en getekend met humor en deernis door de man, die het volk als romanfiguur ontdekt heeft Onverbeterlijk blijft natuurlijk mevrouw Jellyby, eeuwig corresponderend over koffieplantages aan de Niger, terwijl haar man en kinderen te gronde gaan. Onverbeterlijk is ook Harold Skimpole, de levensgenieter, die voor zich alle maatschappelijke banden verwerpt, omdat hij daar nu eenmaal niet voor gemaakt is. In dat opzicht lijkt hij op Turveydrop Sr., die aan zijn roeping om volmaakt gentleman te zijn naar het voorbeeld van wijlen de Prins Regent, vrouw en zoon met liefde en overtuiging opoffert. Zo is de wereld van Het grauwe huis, ten ondergang gedoemd, maar in enkele figuren met zoveel liefde en humor getekend, dat zij alle grauwheid doen vergeten.