Het lijf in slijk geplant

Berichten over de oorlog in Irak bereiken ons via weblogs, de oorlog in Vietnam werd vooral gedocumenteerd in films, de visie die we vandaag hebben op de Eerste Wereldoorlog is in hoge mate gebaseerd op poëzie. In 1917 dichtte de Britse soldaat-dichter Wilfred Owen: ‘The old Lie: Dulce et decorum est/ Pro patria mori’ – ‘Het is een leugen dat het goed en gepast zou zijn voor je vaderland te sterven’. Dat is ons beeld van de Grote Oorlog: een zinloze slachtpartij.

Lange tijd heerste er echter een heel andere visie. Het uitbreken van de oorlog in de hete zomer van 1914 leidde tot duizenden juichende, patriottische gedichten. In de jaren daarna wisselden in de verzen van soldaten en burgers gevoelens van angst en opwinding, liefde en pijn, verwachting en afschuw elkaar af.

De bloemlezing 'Het lijf in slijk geplant' vertelt voor het eerst het hele verhaal, aan de hand van poëzie uit vele talen en tradities – van het expressionisme van Van Ostaijen en Stramm tot het futurisme van Marinetti en Majakovski en het cubisme van Apollinaire en Cendrars. Niet alleen de bekende Engelse war poets komen aan bod, maar ook Franse en Duitse, Russische en Amerikaanse, Turkse en Armeense, Servische en Egyptische dichters. Behalve de grote namen uit de Europese avant-garde – Trakl, Van Doesburg, Tzara – komen ook vele minder bekende soldaten en burgers aan het woord; van Portugal tot Estland, van Hongarije tot Zuid-Afrika.

Het lijf in slijk geplant verwoordt op unieke wijze het drama van de Grote Oorlog door de ogen van de dichters. Niet eerder verscheen er een bloemlezing waarin de Eerste Wereldoorlog in meer dan tweehonderd gedichten uit dertig talen vertegenwoordigd is.