Hollandia regenerata

De volksvertegenwoordiging als een veelkoppig monster, de regering als een stelletje ruziemakers, veelvraten en malloten – op een buitengewoon geestige wijze werd in 1796 de Nederlandse Revolutie op de hak genomen in een bundel prenten, Hollandia Regenerata. De maker, David Hess, was een veelzijdig schrijver en kunstenaar. Geboren in Zwitserland had hij vanaf 1787 onder stadhouder Willem v van Oranje in het Nederlandse leger gediend. Na de omwenteling van januari 1795, die een einde maakte aan het regiem van de prins van Oranje, had hij de wijk genomen naar Engeland. Hij legde zich toe op de karikatuur en liet zich daarbij inspireren door de grote Engelse satiricus James Gillray.

De twintig prenten van Hollandia Regenerata zijn een hoogtepunt van Nederlandse politieke satire. Ze zijn zeer verfijnd en met veel humor gemaakt, een genot voor het oog. Ze tonen aan dat niet iedereen onverdeeld enthousiast was over de verworvenheden van de revolutie. Gelijkheid ruïneert het land.

Handel en zeevaart kwijnen. Het leger kan geen enkele kracht tonen. De schatkist is slechts gevuld met waardeloze assignaten. De bestuurders worden neergezet als dom, zelfverrijkend en laks en ze maken zich schuldig aan grafschennis. De ondergeschiktheid aan de Franse bevrijder klinkt in de toelichting bij veel prenten door.
Hess toont zich een groot karikaturist. Hij maakt op een verfrissende manier gebruik van een beeldtaal die bestaat uit stereotypen, symbolen en allegorieën. Deze facsimile-uitgave maakt deze bijzonder fraaie afbeeldingen voor iedereen beschikbaar. In een nawoord geeft historicus Joost Rosendaal, kenner van de periode van de Nederlandse Revolutie, toelichting bij deze heruitgave.