Literatuurgeschiedenis

In dit college wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste perioden in de Europese literatuurgeschiedenis aan de hand van acht thema's. Deze thema's spelen in bepaalde perioden een centrale rol in de Europese literatuur, maar zij kennen ook een voorgeschiedenis en een nawerking. Zo schakelt Joep Leerssen bij een thema als natuurgevoel moeiteloos over van de Romantiek terug naar de Klassieke Oudheid en door naar de jaren zestig van de 20ste eeuw. De gekozen thema's zijn: avontuur, zuiverheid en vrouwendicht, historisch besef, classicisme en satire, natuurgevoel, realisme, vormdoorbreking, modernisme en postmoderne ironie.

De in dit college gebruikte teksten worden als pdf-bestand bij de mp3-downloads meegeleverd.

Inhoud
Zonder vrees of blaam: heldhaftigheid, ridderlijkheid en zuiverheid in en om de Middeleeuwen.
Hoofdstuk 1: Inleiding: literatuur als cultureel geheugen
Hoofdstuk 2: Avonturen, epiek en verhalen
Hoofdstuk 3: Helden, krijgers en ruwe bonken
Hoofdstuk 4: Zelfbeheersing en ridderlijkheid
Hoofdstuk 5: Hoofse liefde en zuivere maagden
Hoofdstuk 6: Het doorzingen van de Middeleeuwen

De macht van de pen: Renaissance en Verlichting.
Hoofdstuk 7: Wat we verstaan onder "Renaissance" en "Verlichting"
Hoofdstuk 8: De herontdekking van Tacitus
Hoofdstuk 9: Literatuur als ordening: neo-Aristoteliaanse poëtica en classicisme
Hoofdstuk 10: Literaire controverses
Hoofdstuk 11: De schrijver als geweten van de samenleving
Hoofdstuk 12: Latere voorbeelden van maatschappijkritiek

Romantiek en realiteit: de negentiende eeuw.
Hoofdstuk 13: Wat we verstaan onder "Romantiek" en "Realisme"
Hoofdstuk 14: Terug naar de Natuur
Hoofdstuk 15: Postromantisch natuurgevoel
Hoofdstuk 16: De roman en de onverkwikkelijkheden van het moderne leven
Hoofdstuk 17: Realisme als normdoorbreking
Hoofdstuk 18: Realisme als melodrama

Modern, moderner, postmodernst: de twintigste eeuw.
Hoofdstuk 19: Twee soorten modernisme
Hoofdstuk 20: "Een systematische ontregeling van alles wat zin heeft"
Hoofdstuk 21: Vormdoorbreking, en dan?
Hoofdstuk 22: Spel en spelen met spelregels: Het verhaal valt uit zijn rol
Hoofdstuk 23: Intertekstualiteit: de tekst en de resonantie
Hoofdstuk 24: Spel, ernst en de tentakels van het verhaal