Mirakels historisch

Omstreeks 1220 stelde Caesarius, cisterciënzer monnik van Heisterbach bij Königswinter, honderden leerzame verhalen te boek over wonderen en andere merkwaardigheden van zijn tijd. De abdij Heisterbach onderhield goede contacten met kloosters in het gebied dat we nu Nederland noemen, en zo heeft hij ruim zestig verhalen opgetekend die in deze streken zijn gesitueerd of mensen betreffen die hier vandaan kwamen. De auteur is een van de grote vertellers uit de Middellatijnse literatuur. Zijn exempels, meestal ernstig en soms verrassend humoristisch, boeien nog altijd. Jaap van Moolenbroek heeft deze Nederlandse verhalen verzameld, vertaald, en elk van een historisch commentaar voorzien. In deze commentaren staat de vraag centraal in hoeverre de bijeengebrachte verhalen kunnen worden gebruikt als bron voor de geschiedenis van Nederland en Nederlanders rond 1200. De monnik van Heisterbach stond in een christelijke vertelcultuur waarin men nogal creatief met verhaalstof om mocht gaan, maar hij heeft toch ook heel wat te melden dat historische waarde heeft. Omdat in deze verhalen tal van kerkelijk-religieuze thema's aan bod komen, geeft het boek een levendig beeld van het middeleeuwse christendom zoals dat werd gepropageerd door een monnik met veel verteltalent. Jaap van Moolenbroek is als universitair hoofddocent verbonden aan de Faculteit der Letteren, Opleiding Geschiedenis, van de Vrije Universiteit te Amsterdam.