Nederlands-Brazilië in kaart

Rietsuiker wordt ook wel beschouwd als het witte goud van de zeventiende eeuw. De Portugese kolonie Brazilië was destijds ’s werelds belangrijkste producent van suikerriet, waarvan ter plaatse ruwe suiker voor de Europese markt werd gemaakt. Voor zo’n product waren honderden plantages, duizenden werkkrachten, veel schepen en natuurlijk Europese afnemers nodig. Zo waren Europa als consument, West-Afrika als slavenleverancier en Brazilië als suikerproducent nauw met elkaar verbonden.
De winstgevende suikerproductie had de begeerte van de West-Indische Compagnie (WIC) opgewekt. In 1630 veroverde de WIC de stad Recife, vanwaar zij haar macht over een groot deel van Noordoost-Brazilië wist uit te breiden. Maar voor een lucratieve suikerproductie, een effectieve defensie, een doeltreffende administratie en goede scheepvaartverbindingen tussen de kustplaatsen van de kolonie en Europa was kennis van land en bevolking onontbeerlijk. Zo ontstonden diverse handgeschreven Braziliaanse leeskaarten of routeboeken van de hoofdkaartenmaker Hessel Gerritsz en compagniedirecteur Johannes de Laet.
Een belangrijke manuscriptatlas die zich in het Nationaal Archief in Den Haag bevindt, is echter lange tijd aan de aandacht van historici ontsnapt. Deze atlas bevat een aantal gedetailleerde hydrografische kaarten, aanzichten en beschrijvingen van de Braziliaanse kust. In Nederlands-Brazilië in kaart wordt deze unieke manuscriptatlas voor het eerst gepubliceerd. Daarnaast wordt uitvoerig ingegaan op de Nederlandse aanwezigheid in Brazilië en de schat aan kennis die dat heeft opgeleverd.