Politie in de netwerksamenleving PK 44

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie & Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie. Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid, de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding. Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen, modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van Politie & Wetenschap. De complexer wordende samenleving vraagt, zo stellen beleidsmakers en politieonderzoekers al jaren, om een politieorganisatie die als netwerkspeler – of zelfs netwerkregisseur – opereert in zich steeds uitbreidende veiligheidsnetwerken. Het doel is vooral om de politiefuncties handhaving openbare orde en opsporing effectief te kunnen (blijven) vervullen. Of met de participatie van de politie in netwerken dit doel ook wordt bereikt, is nog nauwelijks onderzocht. Dit onderzoek vergelijkt daarom de netwerkliteratuur, het politiebeleid en de politiële netwerkpraktijk binnen de gebiedsgebonden politiezorg met elkaar. Daarnaast wordt gekeken naar de mate waarin en de wijze waarop politiële leidinggevenden sturing geven aan politiële netwerkers. In de regio Brabant Zuid-Oost zijn wijkagenten geobserveerd en is gesproken met leidinggevenden en netwerkpartners. Deze bevindingen zijn getoetst aan de opbrengsten van diepte-interviews met buurtregisseurs en leidinggevenden binnen de regio Amsterdam-Amstelland. De netwerktheorie laat zien dat effectief netwerken geven en nemen betekent: de politie zal zich dus moeten committeren aan de prioriteiten die vanuit de netwerken komen waaraan ze deelneemt. Het huidige politiebeleid is echter gericht op nemen, namelijk informatie verkrijgen en oneigenlijke taken wegzetten, en niet op geven. Hierdoor kan de politie op voorhand al geen volwaardige rol in het netwerk spelen. Toch blijkt uit de praktijk dat wijkagenten zich tegen het formele beleid in als echte netwerkers opstellen om vooral sociale overlast effectief te bestrijden en leefbaarheid te vergroten. Sturing vanuit de organisatie op de netwerkfunctie vindt nauwelijks plaats. Het onderzoek biedt handvatten bij de ontwikkeling van een meer realistisch netwerkbeleid en een sturingsdoctrine binnen de Nederlandse politie.