Schaduwbeeld of het geheim van Appeltern

Joan Derk van der Capellen (1741-1784) verzette zich in de tijd van de Republiek der Nederlanden tegen machtsmisbruik van de regenten. Hij schreef het beruchte pamflet tegen Willem V: Brief aan het volk van Nederland, dat in de nacht van 25 september 1781 over heel Nederland werd verspreid. Het was een hartstochtelijke oproep om oude vrijheden en rechten van de burger te verdedigen. Hella S. Haasse plaatst van der Capellen, die ondanks zijn zwakke gestel en lethargische aard voorvechter en grondlegger van onze moderne democratie werd, in internationaal perspectief: ze voert bevriende tijdgenoten als Benjamin Franklin en John Adams op, die met hem in contact zijn geweest of hadden kunnen zijn. Hella S. Haasse: ‘Ik wilde laten zien dat van der Capellen geen eenling was, maar een vertegenwoordiger van een gedachtegoed en een ontwikkeling die je in heel Europa en ook in het jonge Amerika zag.’ ‘Een indrukwekkend gedocumenteerd en boeiend verhaal over een persoon en een tijd waarover nog niet zoveel geschreven is.’ Trouw ‘Geholpen door de documenten en door haar eigen verbeelding vertelt de schrijfster vooral een aantrekkelijk verhaal.’ de Volkskrant ‘Een monumentaal eerbetoon aan een man die zijn leven inrichtte voor het behoud en de vernieuwing van de democratische beginselen.’ Haagsche Courant ‘Haasse wilde met een bredere blik perspectief geven aan de levensloop van de idealist Van der Capellen, en het moet gezegd dat ze een mooi cachet geeft aan zijn streven. Een schitterend verhaal.’ Vrij Nederland