Stained glass in the Netherlands before 1795 Part 1: The North; Part 2: The South

De gebrandschilderde glazen van de Sint-Janskerk in Gouda vormen het onbetwiste hoogtepunt van de glasschilderkunst in de Nederlanden. Er werd veel meer van dit kwetsbare materiaal geproduceerd dan werd gedacht, voordat de techniek van glasschilderen rond 1795 in de vergetelheid raakte.

Dit is het eerste complete overzicht van de Nederlandse monumentale glasschilderkunst. Naast aandacht voor kerkglazen die op hun oorspronkelijke locatie bewaard zijn gebleven, is er ook aandacht voor ramen die verspreid zijn geraakt of verloren zijn gegaan. De auteur reconstrueert de verloren gegane glazen aan de hand van opgegraven fragmenten, ontwerptekeningen en archivalia. Dit materiaal — per provincie ingeleid en gecatalogiseerd — toont de leidende rol van het gewest Holland vanaf ca. 1550 tot de vroege achttiende eeuw. Tegen de achtergrond van de politieke en religieuze ontwikkelingen worden zowel katholieke als protestantse kerkglazen beschreven en verloren decoratieprogramma’s voor publieke gebouwen en doelen gereconstrueerd. Er is aandacht voor de schenkers van glasramen, de glasschilders, eventuele betrokken schilders en anonieme ambachtslieden.

Zsuzsanna van Ruyven-Zeman is kunsthistoricus, auteur van een monografie over Lambert van Noort, en van twee delen van de Nederlandse bijdrage tot de Corpus Vitrearum reeks over de Goudse glazen. Zij is daarnaast auteur van een groot aantal publicaties op het gebied van glasschilderkunst en grafische kunsten uit de Nederlanden van de 16e en 17e eeuw.