The illiterate listener

Al sinds onze babytijd hebben wij, mensen, een grote perceptuele gevoeligheid voor zowel de melodische, ritmische als dynamische aspecten van spraak en muziek. Het gaat, voor zover we nu weten, om een uniek menselijke aanleg voor het waarnemen, interpreteren en waarderen van muziek, nog voordat er een woord gesproken, of zelfs maar bedacht is.
Het is het preverbale en preletter stadium waar het muzikale luisteren vol van is. Muziek speelt op een intrigerende manier met ons gehoor, ons geheugen, onze emoties en onze verwachtingen. Als luisteraar zijn we ons er vaak niet van bewust, maar we spelen een actieve rol bij wat muziek spannend, troostend of opwindend maakt, omdat luisteren zich niet afspeelt in de buitenwereld van de klinkende muziek, maar in de stille binnenwereld van ons hoofd en onze hersenen.

Henkjan Honing is als KNAW-Muller hoogleraar muziekcognitie verbonden aan de capaciteitsgroep muziekwetenschap, het Institute for Logic, Language and Computation (ILLC) en het Cognitive Science Center Amsterdam (CSCA) van de Universiteit van Amsterdam. Honing doet onderzoek naar de temporele aspecten van muziek (zoals ritme, timing en tempo), de rol van waarneming, aandacht, verwachting en geheugen in het proces van het luisteren naar muziek, en bestudeert de cognitieve mechanismen die ten grondslag liggen aan muzikaliteit.