Verborgen krachten

Waar de strijd tegen het water onlosmakelijk met onze nationale identiteit verbonden is, staat de zoektocht naar energiebronnen veel minder in ons collectieve geheugen gekerfd. Ten onrechte: zo werd Nederland tijdens de Gouden Eeuw dankzij de turf de eerste fossiele-brandstofeconomie ter wereld en danken wij onze hedendaagse welvaart gedeeltelijk aan de Groningse gasbel. Geen land is zo ingrijpend omgeploegd, systematisch geëxploreerd en doorboord op zoek naar brandstof als het onze. Onophoudelijk probeerden geleerden en gelukszoekers, uit op roem of rijkdom, energetische processen te doorgronden of brandstoffen op te sporen. Inhoud: CEES VAN HEERTUM, Verborgen krachten in de zeventiende-eeuwse Republiek: over tansmutatie, iatrochemie en 'bergwerk' TIEMEN COCQUYT, Willem Jacob ’s Gravesande, het perpetuum mobile en de krachtbegrip TIEMEN COCQUYT, Leidse hoogleraren en de (aantrekkings)kracht van de wrijvingsloze pomp AD MAAS, Het land dat de aarde in brand stak JAN GUICHELAAR, Het wagentje van Stratingh FRANS VAN LUNTEREN, Johannes Bosscha jr. en het behoud van arbeidsvermogen AD MAAS, De ogen van de oliedokter DIRK VAN DELFT, Radiumliefde: Madame Curie in Leiden FRISO HOENEVELD, 'De Niagara-watervallen in iemand’s achtertuintje'. De eerste reacties in Nederland op het vallen van de atoombom AD MAAS, De bietenakker van boer Boon ABEL STREEFLAND, Jaap Kistemaker en zijn laboratorium voor massaspectrografie GUIDO VAN HENGEL, De wederopstanding van Jonkheer de Brauw. Schaduwspel van het kernenergiedebat in de jaren zeventig en tachtig ROB VAN DE BERG, Ingenieur Dijkhuis en de bolbliksems AD MAAS, Het plan-Lievense