Wat is filosofie?

De oorspronkelijke betekenis van het Griekse woord voor filosofie is het houden van en zoeken naar kennis en wijsheid. Door de ontwikkeling van de wetenschap in Europa veranderden de conceptie en de functie van de wijsbegeerte, zodat hedendaagse opvattingen van filosofie begrepen moeten worden tegen de achtergrond van de wetenschapsgeschiedenis.

In deze vier colleges geeft Herman Philipse een historisch-systematisch overzicht van de opvattingen over wijsbegeerte aan de hand van belangrijke denkers. Telkens wordt de relatie met wetenschappelijke ontwikkelingen besproken, terwijl ook de steeds veranderende verhouding tot de christelijke godsdienst ter sprake komt. Tot slot wordt een eigen opvatting van het vakgebied verdedigd: wijsbegeerte als wetenschappelijk verantwoorde wereldbeschouwing.

Bij het hoorcollege wordt een synopsis als pdf-bestand meegeleverd.

Dit hoorcollege is georganiseerd in samenwerking met Studium Generale Universiteit Leiden.

Inhoud
College 1. “Eerste filosofie” van Aristoteles tot Descartes
Hoofdstuk 1. De metafysica van Aristoteles
Hoofdstuk 2. De Cartesiaanse Revolutie in de “Eerste Filosofie”

College 2. “Eerste filosofie” na Descartes: via Newton naar Kant
Hoofdstuk 3. De Newtoniaanse revolutie in de natuurkunde
Hoofdstuk 4. De Kantiaanse revolutie in de “Eerste Filosofie”
Hoofdstuk 5. Wetenschap en Godsdienst: van Newton naar Kant en Laplace

College 3. De Metafysica onttroond
Hoofdstuk 6. De Status van het Transcendentaal Subject: van Kant via Darwin naar Nietzsche.
Hoofdstuk 7. Het Logisch Positivisme.
Hoofdstuk 8. Theoretische Filosofie als Therapeutische Taalanalyse

College 4. Contemporaine Concepties. Filosofie als wetenschappelijk verantwoorde wereldbeschouwing
Hoofdstuk 9. Heropstanding “Eerste filosofie”? Continentaal contra analytisch
Hoofdstuk 10. Politieke dimensies: Hayek, Popper en Habermas
Hoofdstuk 11. Wetenschappelijk verantwoorde wereldbeschouwing